Kivinin Ekolojik İstekleri

KİVİNİN EKOLOJIK İSTEKLERİ

            Bir türün ekolojik isteklerini en iyi belirlemenin yolu doğal yetişme alanlarındaki ekolojik koşulları bilmekle olur. Daha önce de değinildiği gibi bu türün ana vatanı Doğu Çin'dir. Kendiliğinden yetiştiği yerler orman eteklerinde, oran sal nemin yüksek olduğu 70-80 deniz seviyesinden en az 300, çoğunlukla 800-1400 m yüksekliği olan yörelerdir. Ormanlık alan yüksek nem sağlar. Orman bitkilerinden kaynaklanan toprak örtüsü de nemi korur. Buralarda sık yoğun sis görülse de yıllık 2000 Saat’in üzerinde güneşlenme olmaktadır. Vegetasyon döneminde su tüketimini karışlayacak bol yaklaş olur. Actinidia'lar en az 260 gün lük don olmayan vegetasyon süresi istese de çok geniş bir alanda kendiliğinden yetişmektedir. Bu geniş alana dağlımı da bu türün adaptasyon yeteneğinin çok olduğunu ortaya koyar. Öyle ki Çin'de yetiştirildiği en güney ve en kuzey noktalar arasında 3.000 km'lik mesafe olduğu bildirilmektedir. Actinidia'nın doğal yetişme alanındaki geniş adaptasyon yeteneği, kültüre alındığı ülkelerin farklılığında da ortaya çıkmaktadır. Kivi Yeni Zelanda'da Plenty koyunda avokado ve turunçgillerle birlikte yetişirken Güney Afrika'da elma ile yan yana yetiştirilmektedir. Kaliforniya'da ise sofralık üzüm, şeftali, zeytin, incir ve turunçgillerle birlikte yetiştiriciliği yapılmaktadır (Beutel ve Costa 1983). Kuzey yarı kürede de Batı Almanya'ya kadar yetiştiriciliği yapılmaktadır Kuzey yarım küre de 34-48 enlem daireleri arasında yetişebilmesi adaptasyon yeteneğinin genişliği hakkında daha iyi fikir verir. Bu enlemler Kuzey Afrika (35. enlem) uzanımı ile Paris (49. enlem) arasında kalan geniş bir alanı kapsar Bu alan içinde son yıllar da kivi yetiştiriciliğinin en hızlı arttığı ve yaygınlaştığım ülkeler Akdeniz ülkeleridir.

          Akdeniz ülkelerinde en çok yetiştirildiği yerler İspanya’da batı da Atlantik Okyanusu kıyısında La Coruna'da, Fransa'da yine Atlantik Okyanusuna yakın Bordeux ve Garon vadisinde Agen, Akdeniz’de Korsika adası sayılabilir. İtalya’da Sicilya'da Siracusa'dan kuzey İtalya’da Alplerin eteklerinde Verona ve Cuneo ya kadar tüm İtalya’da yetiştirilmektedir. Yunanistan'da Makedonya yöresinde Selanik'te yetiştirilirken, Yugoslavya ve İsviçre’de de yetiştirilebilmektedir. Sıcak ülkelerden İsrail’de bile soğuklama isteği çok olmayan çeşitlerin kültürü yapılabilmektedir. Bu yayılış alanlarının gösterildiği şekil 5'in incelenmesinden de anlaşılacağı gibi adaptasyon yeteneği yönünden de asmaya (üzüm) benzeyen kivinin yurdumuzda da adapte olacağı ekonojiler çok olacaktır (Göral 1986). Kivinin yetiştirildiği ülkelerin bazıları bağcılığın da yoğun olduğu ülkelerdir. Bu ülkelerde kivi, genellikle bağcılıkla iç içe ya da bağcılık yörelerine göre daha serin ve yağışlı yerlerde yetiştirilmektedir. Bu ülkelere örnek olarak İtalya, Fransa, A.B.D. (Kaliforniya), Güney Afrika, Avustralya, ispanya, Yunanistan ve Şili verilebilir. Görüldüğü gibi önemli kivi üreticisi ülkelerden yalnızca Yeni Zelanda ve Japonya'da bağcılık azdır.

          Akdeniz ülkelerinde en çok yetiştirildiği yerler İspanya’da batı da Atlantik Okyanusu kıyısında La Coruna'da, Fransa'da yine Atlantik Okyanusuna yakın Bordeux ve Garon vadisinde Agen, Akdeniz’de Korsika adası sayılabilir. İtalya’da Sicilya'da Siracusa'dan kuzey İtalya’da Alplerin eteklerinde Verona ve Cuneo ya kadar tüm İtalya’da yetiştirilmektedir. Yunanistan'da Makedonya yöresinde Selanik'te yetiştirilirken, Yugoslavya ve İsviçre’de de yetiştirilebilmektedir. Sıcak ülkelerden İsrail’de bile soğuklama isteği çok olmayan çeşitlerin kültürü yapılabilmektedir. Bu yayılış alanlarının gösterildiği şekil 5'in incelenmesinden de anlaşılacağı gibi adaptasyon yeteneği yönünden de asmaya (üzüm) benzeyen kivinin yurdumuzda da adapte olacağı ekonojiler çok olacaktır (Göral 1986). Kivinin yetiştirildiği ülkelerin bazıları bağcılığın da yoğun olduğu ülkelerdir. Bu ülkelerde kivi, genellikle bağcılıkla iç içe ya da bağcılık yörelerine göre daha serin ve yağışlı yerlerde yetiştirilmektedir. Bu ülkelere örnek olarak İtalya, Fransa, A.B.D. (Kaliforniya), Güney Afrika, Avustralya, ispanya, Yunanistan ve Şili verilebilir. Görüldüğü gibi önemli kivi üreticisi ülkelerden yalnızca Yeni Zelanda ve Japonya'da bağcılık azdır.