Kivi Fidan Özellikleri ve Dikim Şekli

Kivinin Fidan Özellikleri ve Dikim: Actinidia çoğaltılması zor olmayan türlerden birisidir. İlgili bölümde anlatıldığı gibi tohumdan, farklı zamanlarda alınmış çeliklerden fidan elde edilebilir Bu nedenle çeşitli yöntemlerle elde edilmiş fidanlar bulunabilir. Fidan seçiminde iyi bir fidanda bulunacak özellikler bilinmelidir. Fidan çepeçevre ve bol saçak köklü olmalıdır. Köklerde kök ur nematodlarının belirtisi olan urlar olmamalıdır. Kökler canlı ve sarımsı olmalıdır. Gövde gerek aşılı, gerekse çeliklerin köklendirilmesiyle elde edilmiş fidanlarda 10-15 mm çapında olmalıdır. Çelik fidanlarında, çelik boyu en az 25-35 cm olmalıdır.

Aşılı fidanlarda asi sür günün uzunluğu 80-100 cm, aşı yerine yakın çapı 8-10 mm olmalıdır. Ayrıca kökler ve sürgün iyi odunlaşmış olmalı, hastalık ve zararlı belirtisi göstermemelidir. Soğuktan zarar görmüş kök ve sürgünle karardığı, Erken verime yatmaları için uygulamada 2 yaşlı fidanlar dikilmelidir. Bir yaşlı Çöğürlerin dikilip yerinde aşılanmaları pratik bir yol değildir. Sıcak yörelerde aşılı çöğür soğuk yörelerde çelik fidanları tercih edilmelidir. Öte yandan iyi bakim özellikle sulama koşulu ile tüplü fidanlar her zaman dikilebileceği ve kök gelişmesi iyi olduğu için aranmalıdır.

          Fidan dikim zamanı sonbahar veya ilkbaharda olabilir. Kişin sert geçmediği yerlerde (kış donları tehlikesi yoksa) sonbahar dikimi uygundur. Kış yağışları ile kökler, toprakla iyice temas eder ve toprak ısınınca kökler çalışmaya başlar. Kış donlarının hatta ilkbahar donlarının olduğu yörelerde dikim ilkbaharda don tehlikesi geçtikten sonra yapılmalıdır. Bir önlem olarak erken dikimlerde fidanlar saman, çuval, ot vs. ile sarılarak dondan korunmalıdırlar.
         Kivi topraktaki fazla suya duyarlıdır. Bundan çabuk zarar görür. Öte yandan kök boğazı çürüklüğü gibi toprak yüzeyinde oluşan mantarı hastalıklar da ıslak gövdede görülürler. Bu yüzden fidanlar sırt yapılarak dikilmelidirler. Sırt ya sıra boyunca yapılır, ya da her fidan için ayrı ayrı kümbet yapılarak dikim yapılır. Böylece kök boğazı etrafına yığılan toprak aşırı suyu önler, sıcak ve soğuktan gövdeyi korur. Aynı zamanda köklerin üzerinde 30-40 cm yüksekliğinde toprak bulundurarak kuraktan zarar görmelerini önler. Dikimden önce kök ve sürgün tuvaleti yapılır. Kırılmış, zayıf, özürlü kökler kesilir. Sürgün zayıf ise dipten (2 göz üzerinden) budanarak kuvvetli ve gövdeyi oluşturacak sürgün oluşması teşvik edilir. Sürgün gövdeyi oluşturabilecek kadar kuvvetli ve odunlaşmış ise daha yukarıdan kesilir. Dikimde kök boğazı tam toprak seviyesine gelecek şekilde fidan toprağa yerleştirilir. Dikim çukuru en az 30-40 cm derinliğinde ve 35-40 cm genişliğinde olmalıdır. Çukurun dip kısmına üstten çıkan toprak ve yanmış gübre karışımı konmalıdır. Fidan kökleri serbest olarak bu kabartılmış toprak üzerine oturtulmalı ve kökler üst toprakla örtülmelidir.

                 Köklerin etrafındaki havayı çıkartmak ve kurumalarını önlemek için mutlaka can suyu verilmelidir. Daha sonra gövdenin etrafı toprak yığılarak örtülmelidir. Dikimden sonra aşı sürgünü veya gövdenin bağlanması, dik ve düzgün büyüyen gövde oluşturulabilmesi için herek verilmelidir. Bu destek kargı veya herhangi bir kuru ağaçtan yapilmalıdır 3-4 cm çapında ve 2-2, 25 m boyunda olmalıdır. Tüplü fidanların dikiminde, dikimden birkaç saat önce fidanlar sulan Böylece torf veya toprak dağılmadan torba veya kap çıkarılır. Bunlarda da çukurun dibine harç konmalı ve dikimden sonra su verilmelidir.